İskan Nedir? İskan Alınmış Ev ve İskan Alınmamış Ev Arasındaki Fark Nedir?
İskan Nedir? İskan Alınmış Ev ve İskan Alınmamış Ev Arasındaki Fark Nedir? Yeni bir ev almayı ve taşınmayı isteyen herkesin aklına takılan en önemli şeylerden biri iskandır. Üstelik Türkiye’de yer alan binaların yarısından fazlasının iskana sahip olmaması sebebiyle bu konu ülkemizde ekstra öneme sahiptir. Peki iskan nedir? İskan, Türkçe’de sıkça kullanılan bir kelime olmasına karşılık ne anlama geldiğini bilen kişi sayısı pek azdır.
Bu yazımızda iskanın kelime anlamı, neden önemli olduğu, iskan almanın şartları ve nasıl alındığı bilgilerinin tamamı mevcuttur. Siz de yaşam kaliteniz ve güvenliğiniz için yüksek öneme sahip bu konu hakkında bilgi edinmeyi istiyorsanız çok doğru yerdesiniz. Yazımızın alt başlıklarında “İskan nedir?” konusuna ayrıntılı bir giriş yapacağız.
İskan Nedir?
İskanın kelime anlamı “yurtlandırma, yerleştirme” anlamlarına denk gelmektedir. Günlük yaşamda ise iskan izni kalıbı halinde kullanıldığında bir emlak terimi haline gelmektedir. İskan izni binaların inşaatları eksiksiz bir şekilde bittiğinde verilen ve içerisine insanların oturabileceğini ifade eden belgedir. İskan izin belgesi binaların daire sayısı, taban alanı, inşaat alanı, toplam kat sayısı, bina yüksekliği, birim maliyeti ve inşaat maliyeti gibi tüm özelliklerini kapsayacak şekilde değerlendirilmektedir.
Günümüzde imar kanunu sebebiyle yapılan bütün binaların iskan iznine sahip olması zorunludur. Ancak Türkiye’de binaların %60’ı bu belgeye sahip değildir. İçerisinde yaşayacağınız evin ya da iş yerinin sizin can güvenliğinizi sağlayacak sağlam bir bina olup olmadığından ancak iskan izni sayesinde emin olabilirsiniz. Bu yüzden herhangi bir binaya yerleşmeden önce iskan izni sorgulatmak hayati önem taşımaktadır.
İskan kavramı ikiye ayrılmaktadır. Bu iki iskan türü şu şekildedir:
- Genel iskan
- Ferdi iskan
Genel İskan Nedir?
Genel iskan belgesi söz konusu binanın bulunduğu ilçenin bağlı olduğu belediye tarafından verilmektedir. Belediyelerin İmar Müdürlükleri bu konuyla ilgilenmektedir. Genel iskan, yani diğer adıyla yapı kullanma izni inşaat süreci tamamlanan bir binanın gerekli kriterleri karşıladığı tespit edildiği takdirde elde edilen bir belgedir. Bu belge için başvuran ve belgeyi almaya hak kazanan kişiler genellikle müteahhitlerdir.
Ferdi İskan Nedir?
Ferdi iskan izni aynı zamanda bağımsız bölüm kullanma izni anlamına gelmektedir. Binanın metrekaresine göre hesaplanır ve genel iskan ile aynı şekilde belediyelerin imar müdürlüklerinden alınır. Bu belgeyi edindiğiniz takdirde telefon bağlantısı, su, internet ve doğalgaz aboneliği için başvurabilirsiniz.
Ferdi iskan iznine sahip olmadan bu abonelikleri başlatmak kanuna aykırıdır. Ferdi iskan belgesini almak için başvuru yapacak kişiler de müteahhitlerdir. Peki ferdi iskan belgesine başvurmak için neler gereklidir? İşte bu sorunun cevabı:
- Bahsi geçen bağımsız bölümün (kat, daire) tapu fotokopisi
- Bağımsız bölüme ait borç bulunmadığını gösteren ve Belediye Gelirler Müdürlüğü’nden alınan belge
- Ferdi iskan belgesi alma talebini içeren dilekçe
- Bağımsız bölüme ait içerisinde bulunduğu bölgenin vergi dairesinden alınması gereken ilişik kesme belgesi.
- İskan harçlarının, katılım paylarının ve emlak vergisinin ödendiğine dair dekontlar
Bu listedeki belgelerin tamamını derledikten sonra ferdi iskan belgesi almak için başvuruda bulunabilirsiniz.
İskan Alınmış Ev ve İskan Alınmamış Ev Arasındaki Fark Nedir?
İskan belgesine sahip olmayan evler içerisinde bulunduğu binanın inşaatının gerekli kriterleri karşılamadığını gösterir. Bu durumda iskan alınmamış evlerin iskan alınmış evlerden daha güvensiz olduğu sonucunu çıkarabiliriz. Ancak aralarındaki farklar bununla bitmiyor. Alacağınız evin ya da iş yerinin iskan belgesi yoksa eğer bürokratik açıdan birçok problemle karşılaşırsınız. Bu problemlerden bazıları şunlardır:
- Bankaların iskan belgesi olmayan mülkleri satın almak isteyen müşterilerine kredi verme olasılığı düşüktür.
- İskan belgesi olmayan daireler binadan bağımsız bir şekilde su, doğalgaz, internet aboneliklerini başlatamazlar.
- Şantiyeler iskan belgesine sahip değilse aboneliklerini iki kat fazla maliyetle açtırırlar.
- 5 sene boyunca iskan belgesine sahip olmayan binaların sahipleri para cezası almaktadır. Bunun yanı sıra binaların yıkılması gibi yasal yaptırımlar da söz konusudur.
- İskanı olmayan mülklerde barınmanın para cezası vardır.
- İskan belgesine sahip olmayan kat tapuları, kat mülkiyetlerine dönüştürülemezler.
- İskan belgesi almayan uygun olmayacak şekilde tasarlanmış projelerin yeniden düzenlenmesi gerekir.
Bu izne sahip olmayan bir mülk satın alıp bu durumlarla karşılaşmak istemezsiniz. Üstelik yukarıda da bahsettiğimiz gibi eğer oturduğunuz yerin iskan belgesi olmadığını bilmiyorsanız bile para cezası alabilirsiniz. Bu yüzden yaşayacağınız evi ya da iş yerini seçmeden önce bir emlak danışmanından faydalanabilirsiniz.
İskan Alma Şartları Nelerdir?
Öncelikle sizlerin de yazının bu kısmına gelene kadar öğrendiğiniz gibi binaların iskan izni alabilmesi için inşaatlarını kriterlere uygun bir şekilde tamamlamış olması gerekir. Ancak elbette ki bu tek başına yeterli değildir.
Binanın inşaatı tüm şartlara uygun bir şekilde tamamlansa bile eğer belediyeye ödenmesi gereken ücretler ödenmediyse iskan izni alınamamaktadır. Belediyeye ödenmesi gereken ücretler, harçlar ve sigorta primlerinden oluşmaktadır. Bunların ödenmemesi durumu yaşandıysa eğer telafi etmek için iskan başvurusunda bulunmadan önce bu ücretlerin yatırılması gerekir. Başvuru yapılmasının ardından belediyede çalışan bir teknik yetkili inşaat alanını ziyaret eder ve binanın iskan iznine sahip olup olmadığını denetler.
Bütün bunların ardından inşaatı gerçekleştiren firma binanın içerisinde yer aldığı bölgenin elektrik, su, telekomünikasyon ve sivil savunma müdürlüklerine başvurularını yapar. Bu başvurulardan sonra gerekli belgelerin alınmasını sağlar.
Sürecin en sonunda toplanan bütün belgeler ve raporlar imar müdürlüklerine teslim edilmektedir. Akabinde yetkili kişilerin belgeleri inceleyip onaylaması beklenmektedir.
İskan Belgesi İçin Gerekli Evraklar
Yukarıdaki şartların hepsini tamamladıktan sonra bütün süreç boyunca ihtiyaç duyacağınız birtakım belgeler ve evraklar mevcuttur. İskan başvurusunda bulunmadan önce elde etmeniz gereken evraklar şunlardır:
- Tapu kayıt bilgileri
- İskan belgesi almak için yazılan dilekçe
- İZSU raporu
- Telekom vizesi
- Proje Müellifleri raporu
- Yapı Denetim Kuruluşu’na başvurularak alınan rapor
- Binanın bütün cephelerinden çekilen fotoğrafları
- Vergi Dairesi’nden alınan ilgili bölgenin borcu olmadığına dair belge
- Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alınan ilgili bölgenin borcu olmadığına dair belge
- Emlak ve Çevre Temizlik Müdürlüğü’nden alınan ilgili bölgenin vergi borcu olmadığına dair belge
Eğer iskan belgesi almak istenilen binanın içerisinde asansör olacaksa ek olarak şu belgeler de istenmektedir.
- Garanti belgesi
- Asansörü yapan firmadan alınacak ruhsat
- Muayene fişi
- 4 adet muayene raporu
- SMM belgeleri
- Yangın tesisatına ait belge
- Isı yalıtımına ait belge
- Uygulama projeleri
- Sığınak belgesi
Bu kısımda bahsi geçen bütün belgeleri topladıktan sonra binanıza iskan izni çıkarmak için başvurabilirsiniz.
İskan Alma Ücreti Ne Kadar?
Bakanlık tarafından düzenlenen güncel iskan harcı bedelleri şu şekildedir;
Konutlarda;
- 1000 m2’ye kadar büyüklüğe sahip olan konutlarda her 1m2 için 5.09 TL
- 1000 m2 ile 15.000 m2 arasındaki büyüklüğe sahip olan konutlarda her 1m2 için 5.52 TL
- 15.000 m2 ile 50.000 m2 arasındaki büyüklüğe sahip olan konutlarda her 1m2 için 5.7 TL
- 50.000 m2 ile 100.000 m2 arasındaki büyüklüğe sahip olan konutlarda her 1m2 için 6.32 TL
- 100.000 m2 ve daha büyük konutlarda her 1m2 için 7.13 TL
Konut dışı yapılarda:
- 1000 m2’ye kadar büyüklüğe sahip olan konutlarda her 1m2 için 7.53 TL
- 1000 m2 ile 15.000 m2 arasındaki büyüklüğe sahip olan konutlarda her 1m2 için 7.93 TL
- 15.000 m2 ile 50.000 m2 arasındaki büyüklüğe sahip olan konutlarda her 1m2 için 9.57 TL
- 50.000 m2 ile 100.000 m2 arasındaki büyüklüğe sahip olan konutlarda her 1m2 için 11.21 TL
- 100.000 m2 ve daha büyük konutlarda her 1m2 için 14.12 TL
- Sanayi amaçla kullanılacak binalarda her 1 m2 başına 3.79 TL
- Özel hizmetler için kullanılacak binalarda her 1 m2 başına 3.79 TL
- Kültürel binalar, dernekler ve yurtlar için kullanılacak binalarda her 1 m2 başına 1.21 TL
- Tarıma hizmet amaçlı kullanılacak binalarda ise her 1 m2 başına 0.51 TL alınacaktır.
İskan Belgesi Nasıl Sorgulanır?
Bir binanın iskan iznine sahip olup olmadığını öğrenmeyi istiyorsanız e-Devlet kapısını kullanabilirsiniz. Turkiye.gov.tr adresine gidiniz ve e-Devlet hesabınıza giriş yapınız. Ardından e-hizmetler seçeneğine tıklayınız. Daha sonra iskan belgesini sorgulamak için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bölümünü seçiniz. Bu bölümü seçtikten sonra karşınıza çıkan ekranda Yapı Kullanma İzin Belgesi yani bizim bildiğimiz adıyla iskan belgesini sorgulayabilirsiniz.
İkametgah Değişikliği Nasıl Yapılır? Adres Değişikliği Nereden Yapılır?
