Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir? Nasıl Emekli Olunur?
Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir? Nasıl Emekli Olunur? Ciddi sağlık sorunları nedeniyle çalışamayacak halde olan işçilerin emekli olabilmelerine olanak tanıyan malulen emeklilik; sigortalı bir şekilde çalışan kişilere devlet tarafından tanınan bir hak olma özelliği taşıyor.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda açıkça ifade edilen malulen emeklilikten yararlanmak isteyen kişilerin ise bazı kriterleri karşılıyor olmaları gerekiyor.
Bu yazımızda kısaca malulen emeklilik şartları nelerdir? Malulen emeklilik, hangi hastalıkları kapsar vb. konuya dair en çok merak edilen soruları cevaplamaya çalışacağız.
Malulen Emeklilik Nedir?
SSK, Bağkur veya Emekli Sandığı’na tabi olarak çalışan kişilere devlet tarafından tanınan bu emeklilik hakkı, çalışamayacak ve iş hayatına devam edemeyecek halde olan kişilerin emekli olmasını ve onlara emekli aylığı bağlanmasını sağlıyor.
Sakatlanan ya da hastalanan ve bu yüzden iş hayatını bırakmak zorunda olan kişinin yaşam standartlarının düşmemesini ve maddi sıkıntı yaşamamasını amaçlayan malulen emeklilik, vatandaşların gelir kaybı yüzünden psikolojik durumlarının bozulmasını bir nebze de olsa da önlüyor.
Lakin malulen emeklilikten yararlanacak ve kendilerine geçici süreliğine aylık bağlanacak kişilerin de birtakım koşulları karşılamaları gerekiyor.
Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir?
Malulen emeklilik şartlarını kısaca aşağıdaki şekilde özetleyebilmemiz mümkün:
- 4A, 4B ya da 4C fark etmeksizin, kişinin en az 10 yıldır sigortalı olarak çalışması
- Kişinin 10 yıllık çalışma hayatı boyunca en az 1800 günlük sigorta primlerini ödemiş olması
- Kişinin en az %60 oranında güç kaybına uğradığını kanıtlayan Sağlık Kurulu resmi raporları
- Güç kaybının işe başlama tarihinden sonra gerçekleşmiş olması
- 4A kapsamında çalışan kişinin işten ayrılması
- 4B kapsamında çalışan kişinin ticari faaliyetlerinin sona ermiş olması
- 4B kapsamında çalışan kişinin hiçbir prim borcunun bulunmaması
- 4C kapsamında çalışan kişinin görevinden ayrılmış olması
Malulen Emeklilik Hastalık Yüzdeleri
5510 sayılı kanunun 28. Maddesinin 5. fıkrasında çalışma gücü kaybı %60’ın altında olmasına rağmen %40 ve üzerinde özürlü olan kişilerin de malulen emekli olup, emekli aylığı alabilecekleri belirtiliyor.
Lakin bu hallerde kişinin çalışma süresi ve ödemesi gereken prim miktarında artış gözlemleniyor.
28.maddenin 5. fıkrasına göre;
- Özür oranı %50 ile %59 arasında olan kişi, en az 16 yıldır sigortalı olmak ve en az 4230 gün primlerini yatırmış olmak,
- Özür oranı %40 ile %49 arasında olan kişi, en az 18 yıldır sigortalı olmak ve en az 4680 gün primlerini yatırmış olmak
şartıyla emekliliğe hak kazanıyor.
Malulen Emeklilik Hangi Hastalıkları Kapsıyor?
Malulen emekliliğin kapsadığı hastalıkları yani kişide güç kaybına yol açan fiziksel ya da psikolojik rahatsızlıkları aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
- Epilepsi
- Beyin tümörü
- Bunama
- Parkinson sendromu
- MS
- Şizofreni
- Kanser çeşitleri
- Bipolar bozukluk
- Retina kanamaları
- Behçet hastalığı
- Organ kaybı(bacak, kol vb.)
- Akciğer, böbrek, karaciğer,kalp nakli
- Karaciğer sirozu
- Zeka geriliği(IQ 50 ve altında olma durumu)
- Verem
- Kalp kapağı hastalıkları
- Endokronoloji ve metabolizma hastalıkları
- Solunum sistemi hastalıkları
- AIDS
- Ayakta durmaya engel denge bozukluklarına eşlik eden işitme kaybı
*Yukarıda da belirttiğimiz gibi fiziksel sağlık sorunlarının yanı sıra bipolar bozukluk, şizofreni gibi psikolojik sağlık sorunları da malulen emeklilik kapsamında bulunuyor.
Nasıl Malulen Emekli Olunur?
Malulen emekli olmak isteyen kişinin en son çalıştığı işyerinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne ya da Sosyal Güvenlik merkezine şahsen başvurması gerekiyor.
Başvuru esnasında kişiden örneği kurum tarafından hazırlanan Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi ve bir adet belgelik fotoğrafı talep ediliyor.
Kişinin yetkili kuruma yazılı bir şekilde gerçekleştirdiği başvuru sonrasında sağlık kuruluna sevki yapılıyor.
Sağlık Kurulu’nun hazırladığı rapor sonrası malulen emekliliğe hak kazandığı tespit edilen kişi, emekli aylığı almaya da hak kazanıyor.
Malulen emeklilik ödemesi yani kişiye aylık bağlanması, Sağlık Kurulu raporu tarihinden sonra başlıyor.
Malulen emeklilik başvurusunun kişi tarafından geç yapılması halinde kişiden geç kaldığı süre kadar emeklilik aylığı kesiliyor.
Malulen Emeklilik Aylığı Alabilmek için Gerekli Belgeler Neler?
18 aylık malulen emeklilik aylığı alabilmek için gerekli belgeleri aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
SSKlı ve Bağ-kurlu kişiler için:
- Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi
- Sigorta işten ayrılış belgesi(İşten ayrıldıktan sonraki 10 gün içerisinde başvuran kişiler için)
- Sağlık Kurulu raporu
Emekli Sandığına bağlı kamu görevlileri için:
- Şahsen, vekaleten ya da kurumlar tarafından yapılacak başvuru(görevi hala devam eden yani henüz işten ayrılmamış kişilerin başvurusu çalıştığı kurum tarafından yapılıyor)
- Sağlık kuruluğu raporu
- Malulen emekliliğe ilişkin emekliye sevk onayı
Malulen Emeklilik Aylığı Hangi Hallerde Kesilir?
Bazı hallerde malulen emeklilik aylığı kesilerek, kişi aylıklarını artık alamayabiliyor.
Bu halleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
- Kişinin 5510 sayılı kanun kapsamında ya da yabancı bir ülkenin kanunu kapsamında çalışmaya başlaması
- Kontrol muayenesi sonrası kişinin malullük halinin ortadan kalktığının tespit edilmesi
Yukarıdaki hallerden biri ya da birkaçı gerçekleştiğinde kişinin aldığı malulen emeklilik aylığı kesiliyor.
E-Devlet Üzerinden SGK Malulen Emeklilik Sorgulama
E-devlet üzerinden kolaylıkla malulen emekliliğinize dair son durumu takip edebilir ve sorgulama işlemi yapabilirsiniz.
Bunun için öncelikle https://uyg.sgk.gov.tr/DYSEvrakTakip linkini tıklamalısınız.
Ardından sizden istenen giriş bilgilerini yani TC kimlik no ile e-Devlet şifrenizi sisteme girmelisiniz.
Daha sonra sorgulama kısmına DYS Evrak Takip yazmalısınız.
40 Yaşında Malulen Emekli Olmak
Malulen emekli olmak için 1 Ekim 2008’den önce sigortalı olanlar SGK dan alacakları hastane sevk kağıdı ile muyane sonrası iş gücü kayıp oranına göre emekli olurlar. Bu bağlı olarak iş kaybının oranı;
- % 50 ila yüzde 59 arasında olan sigortalılar 16 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3.700 gün,
- -Yüzde 40 ila yüzde 49 arasında olanlar ise 18 yıllık sigortalılık süresi ve en az 4.100 gün şartlarını yerine getirdiklerinde emekli olabilirler.
Malulen Emekli Çalışırsa Maaşı Kesilir Mi
Bir çok malulen emekli olan kişilerin merak ettiği sorulardan biride malulen emekli olan bir çalışırsa maaşı kesilir mi sorusudur. Malulen emekli olan birinin maaşının kesilip kesilmeyeceği yasalar ile belirlenmiştir.
- 4/a’lı olarak işçi statüsünde çalışmaya başlarlarsa aylıkları kesilir,
- 4/b’li (işveren) olarak çalışmaya başlarlarsa aylıkları kesilmez, sosyal güvenlik destek primi öderler,
- 4/c kapsamında çalışırlarsa aylıkları kesilmemektedir.
Malulen Emeklilik Gün Sayısı 2023
Malulen emekli olmak için gereken gün sayısı en çok merak edilen konulardan biridir. Her şartta malulen emekli olmak için 1800 prim gününün kesinlikle olması gerekir. Yani 1800 günden az prim olması malulen emekli olmanızı önler. Malulen emeklilik için 1800 gün primin yanında sayısının yanında 10 yıllık sigortalı olmak gerekir. Malulen emeklilik için gün sayısı eğer sigortalı başka birinin bakımına muhtaç olursa sigorta gün süresi ortadan kalkar. Ayrıca Özür Oranı %40 ilâ %49 arasında ise, en az 18 yıldan beri sigortalı olmak ve 4680 gün.
SGK Sitesinden Malulen Emeklilik Sorgulama
SGK’nın kendi resmi sitesi üzerinden de sorgulama işlemini gerçekleştirebilirsiniz.
Sorgulama için https://www.turkiye.gov.tr/sgk-sso-evrak-takip linkini tıklamalı, sizden istenilen tüm bilgileri doğru bir şekilde yanıtlamalısınız.
Sizlere bu yazımızda Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir? Nasıl Emekli Olunur? Malulen emeklilik yüzdesi ve malulen emeklilik için gün sayısı hakkında bilgi vermeye çalıştım. Aklınıza takılan soruları yorum kısmına yazabilirsiniz.
Ev Hanımlarına Emeklilik Şartları ve Yasası
